Τι είναι δάσος - Τοπογραφικός Ορισμός

Τα προβλήματα και τα παράθυρα στις καταπατήσεις οφείλονται κατά κύριο λόγο στον ορισμό του τι είναι δάσος. Χρησιμοποιούνται περισσότεροι από 200 ορισμοί διεθνώς του τι είναι πραγματικά "Δάσος".

Το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται τόπο πολύ ορισμοί, δείχνει πόσο μεγάλη είναι η ποικιλία των δασικών οικοσυστημάτων παγκοσμίως αλλά και τις διαφορετικές ανθρώπινες προσεγγίσεις (οπτικές). Έτσι μπορεί να είναι ο διαφορετικός ο Νομικός ορισμός του Δάσους, στα πλαίσια π.χ. του Συντάγματος ή της νομοθεσίας ενός κράτους, από τον ορισμό που χρησιμοποιούν οι Δασολόγοι και οι Περιβαντολόγοι.

Στην Ελλάδα όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη όπως φαίνεται χρησιμοποιείται ο παραδοσιακός "Δασολογικός" ορισμός. Σύμφωνα με αυτόν δάσος είναι:

(Ελλάδα, 998/79) Κάθε έκταση η οποία καλύπτεται συνολικά ή μερικώς απο άγρα ξυλώδη φυτά οιωνδήποτε διαστάσεων και ηλικίας, αποτελούμενα ως ένα εννιαίο οικοσύστημα και το οποίο μπορεί να προσφέρει προϊόντα εκ των ας άνω φυτών εξαγόμενα ή να συμβάλει εις την διατήρησιν της φυσικής και βιολογικής ισορροπίας ή να εξυπηρετήσει την διαβίωσιν του ανθρώπου εντός του φυσικού περιβάλλοντος. (πόσο εξωφρενκά χρηστική είναι η διατύπωση!)

(Ελλάδα, 3208/2003) Για τον χαρακτηρισμό της έκτασης ως Δάσος απαιτείται ελάχιστη έκταση 3 στρ. και ελάχιστη συγκόμωση απο άγρια ξυλώδη φυτά 25% (cannopy).

Εκτός του ότι ολόκληρη η παραπάνω διατύπωση διαπνέεται απο μια φρασεολογία εντελώς ανθρωποκεντρική και χρηστική είναι επιπλέον μερικώς ασύμβατη με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία που ορίζει:

Δάσος είναι εκείνη η έκταση που έχει τουλάχιστον 25% συγκόμωση (10% για τα Μεσογειακά Δάση) και ελάχιστη έκταση 0,5 εκταρίων (δηλαδή 5 στρέματα). Η συγκόμωση δείχνει πόσο πυκνή είναι η κάλυψη του εδάφους απο την επικάλυψη της φυλωσιάς των δένδρων μεταξύ τους. Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί και οι περισσότερο περιεκτικοί αναγνωρίζουν ως Δάσος και τις Σαβάνες με κάλυψη από ένα ελάχιστο 5-10% μέχρι 20-25% το πολύ.

Το βασικό ζήτημα όμως είναι πως ο Νόμος αφήνει την διερεύνηση του κατά πόσο μια έκταση είναι Δάσος στην κρίση του Τοπικού κρατικού υπαλλήλου (δασικού υποθέτω)! Αυτό φυσικά αφήνει πολλά περιθώρια ελιγμών. Ας πούμε πολύ εύκολα εντοπίζεται μέσα στο καμένο Δάσος μια περιοχή μικρότερη των 5 στρεμάτων η οποία δεν πληροί τις προϋποθέσεις του ορισμού. Εκεί μπορεί να χτιστεί μια καινούργια μαιζονέτα (αφού δεν είναι δάσος ...).

Έτσι ξεφυτρώνουν εδώ και εκεί μέσα στα καμένα οι διάφορες κατοικίες (βλέπε Πεντέλη, κλπ) και μετά οι εκάστοτε Υπουργοί Δημοσίων Έργων, αναγκάζονται απο την πίεση των "πολιτών" με τις μαιζονέτες, να αποχαρακτηρίζουν κομμάτια από αυτό που ήταν κάποτε δάσος .... Αλλά και το ελληνικό Σύνταγμα δεν είναι καλύτερο. Αντί για παράθυρο, στο Άρθρο 24 αφήνει ολόκληρη πόρτα ανοιχτή στον αποχαρακτηρσιμό του Δάσους, πρός όφελος της Οικονομίας και της Γεωργίας:

ΤΑ ΔΑΣΗ και οι δασικές εκτάσεις δεν αποχαρακτηρίζονται «εκτός αν προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον», όπως ορίζει το Σύνταγμα (άρθρο 24 παράγρ. 1)

Πόσο διαφορετικά θα ήταν όμως τα πράγματα εαν αντί για τον "Δασολογικό Ορισμό" και την μετάθεση της απόφασης σε δασικούς υπαλλήλους, χρησιμοποιόταν - μόνο ως νομικός ορισμός - ο τοπογραφικός. Αυτή η προσέγγιση χρησιμοποιείται στην Ινδία.

Απο το 1980 η Ινδική Νομοθεσία Προστασίας των Δασών υποστηρίζει πως οποιασδήποτε έκταση η οποία έχει καταγραφεί ως Δάσος σε οποιαδήποτε αρχείο (όσο παλιό και αν είνα) θεωρείται νομικά ως Δάσος ανεξάρτητα του εαν η έκταση αυτή διαθέτει καν κάποια μορφής βλάστησης (πηγή http://www.forestfacts.org/)

Φαντάζομαι πως θα είναι πολύ δύσκολο για την Ελλάδα να τον υιοθετήσουν, ακόμη και αν τα πολιτικά κόμματα ήθελαν πράγματι να αλλάξουν τον ορισμό του Δάσους, λόγω ακριβώς τις συμμετοχής μας στις Ευρωπαϊκές δομές. Όμως αυτό δεν πρέπει να μας αποτρέψει απο το να απαιτήσουμε το αυτονόητο:

Δάσος είναι εκείνη η έκταση που θέλουμε να παραμένει απρόσβλητη στην γεωργική χρήση, το χτήσιμο και γενικά κάθε δραστηριότητα ανθρώπινης εκμετάλευσης

Δάσος δηλαδή είναι η περιοχή εκείνη που ορίζεται απο συγκεκριμένες ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ συντεταγμένες!

Αυτό θέλουμε να είναι Δάσος: Η περιοχή μεταξύ των γεωγραφικών στιγμάτων 38,11 x 23,57 και 38,16 x 23,82. ΤΕΛΕΙΑ!

Ο ορισμός είναι απλός, καθαρός και δεσμευτικός. Οι τοπογράφοι μπορούν πολύ εύκολα να προσδιορίσουν τις τοπογραφικές συντεταγμένες των μεγάλων δασών, π.χ. του Δάσους του Πηλίου, της Κασσάνδρας, της Σιθωνίας, της Πάρνηθας, κα. Δεν είναι απαραίτητο να προηγηθεί η πλήρης καταγραφή, τι είδους δάσος είναι, πυκνότητες, ιστορικά στοιχεία εξέλιξης, κλπ. Αυτό μπορεί να γίνει αργότερα. Νομίζω σε τεχνική ορολογία το ονομάζουν Δασολόγιο και τους έχει εγκλωβίσει σε ατέρμονες καθυστερήσεις.

Ας προηγηθούν οι Δασικοί Χάρτες, ας αλλάξει ο ορισμός του Δάσους (να γίνει με βάση τις γεωγραφικές συντεταγμένες) και ας κάνουν το Δασολόγιο με το πάσο τους ...

Απαιτείστε άμεση αλλαγή του ορισμού του Δάσους:

1) Τοπογραφικός ορισμός

2) Δέσμευση για το αμετάβλητο του χαρακτήρα τους είτε έχουν βλάστηση είτε όχι

3) Να συμπεριληφθούν όλες οι περιοχές που ήταν κάποτε Δάση με έκταση μεγαλύτερη από 5.000 στρέματα μέχρι πίσω το 1945 και να γκρεμιστούν μερικές μαιζονέτες σε Πεντέλη και αλλού για παραδειγματισμό αλλαγής νοοτροπίας ...